Tehlike grubu fark etmeksizin yüksekte çalışma her işletmede karşılaşılabilecek bir çalışmadır. Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğinde göre; Seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma yüksekte çalışma olarak kabul edilir.

YÜKSEKTE ÇALIŞMA

Tehlike grubu fark etmeksizin yüksekte çalışma her işletmede karşılaşılabilecek bir çalışmadır.  Öncelikle yüksekte çalışmanın tanımını yapacak olursak;

Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliğinde göre; Seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma yüksekte çalışma olarak kabul edilir.

Literatürlerde, çoğunlukla bel hizasını geçen yerler yüksek olarak kabul edilmekte ve bu yerlerde yapılan çalışmalar yüksekte çalışma olarak kabul edilir. Bir ülkeden diğerine farklılık gösterse de 120 cm ve daha fazla yüksekliklerde çalışanlar korunmalıdır.

Bu nedenle çalışanlara yüksekte çalışma eğitimi aldırılması gerekmektedir. Yüksekte çalışma eğitiminin aldırılması ile çalışanlara

- Yüksekte çalışmanın tanımını ve çeşitleri

- Yüksekte çalışma ortamlarının nereler olduğu

- Yükseklik bilinci ve güvenlik önlemleri

- Yüksekte çalışma ekipmanlarının kullanma prensipleri

- Yükseğe güvenle ulaşma yöntemleri

- Yüksekte çalışma ile ilgili kanun, yönetmelik ve tüzükler

- İskelelerin kurulması ve iskeleler ile çalışma

- Korkuluklar, çatılar ve çatılarda çalışma konuları

- Dış cephe asansörleri

- Mobil yükselebilen platformlar

- Kaldırma ekipmanları

- Merdivenlerde çalışma teknikleri

- Emniyet şeritleri ile işaretleme yöntemleri

- Ankraj noktalarını ve ankrajların, nerelerde kullanılması gerektiği

- Tehlikeli ve güvensiz durumlar

- Güvenli ortam oluşturma

- Düşmeden korunmada kullanılan ekipmanların standartları

- Düşme faktörü ve yüksekte çalışmanın risklerinden korunma yöntemleri

 

Gibi konularda bilgiler verilerek, çalışanlara yüksekte yapılacak çalışmalar ile ilgili faydalar sağlanır.

İşverenler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 17. maddesine ve 15.05.2013 tarih ve 28648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği’nin 5. maddesine göre; çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlamakla yükümlüdür.

Yüksekte yapılan çalışmalarda dikkat edilecek hususları sıralayacak olur isek;

- Montaj ve benzeri çalışmaların yüksekte yapılması gerçekten zorunlu mu?

- Yapılacak çalışmaların önceden planlaması yapıldı mı?

- Acil durum planında yüksekten düşme ile ilgili hususlara yer verildi mi?

- Çalışanların çalışma yerlerine güvenli bir şekilde ulaşımı sağlandı mı? gibi konular değerlendirerek çalışmaya başlanmalıdır. Yapılacak çalışmalarda çalışanların güvenliği önceliklidir. Bunu için;

- Güvenli korkuluklar,

- Düşmeyi önleyici platformlar,

- Bariyerler,

- Çalışma iskeleleri,

- Güvenlik ağları,

- Uyarı ikaz levhaları  gibi toplu korunma yöntemleri uygulanır. Toplu korunma yöntemleri; Düşme riskini tamamen ortadan kaldıramıyorsa, uygulanması mümkün değilse, daha büyük bir tehlike doğurması muhtemelse, geçici olarak kaldırılması gereği var ise Kişisel koruyucu tedbirlerin alınması zorunludur.

Kişisel koruyu donanımlar;

- Tam vücut kemer sistemleri,

- Yaşam hatları ve bağlantı noktaları,

- Bağlantı halatlar, kancalar, makaralar, halkalar, sönümleyici aparatlar vb.

Çalışanlara zimmet tutanağı ile verilmeli ve uygulanmalıdır.

Yüksekte güvenli çalışma donanımlarının kontrol ve bakımları düzenli yapılmalıdır. Yüksekte yapılan çalışmalar işveren tarafından görevlendirilen ehil bir kişinin gözetim ve kontrolünde yapılmalıdır.

 

Engin SERTTAŞ

A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı